We leven in een maatschappij waarin we geluk met elkaar delen, maar verdriet niet. Zoveel mensen tonen hun lach, maar laten hun tranen niet zien. Jelle is BMX-coach en vrijwilliger bij Te Gek?!, dat geestelijke gezondheid en psychische problemen bespreekbaar wil maken. Hij worstelde in het verleden met een depressie en suïcidale gedachten. Jelle voelt zich af en toe nog steeds verdrietig, maar hij beseft dat iedereen wel eens verdriet ervaart en dat het hoe dan ook helpt om er met iemand over te praten.

De zelfdodingcijfers in België liggen hoog: in 2020 lieten 970 Vlamingen het leven na zelfdoding. Daarvan waren 703 mannen en 267 vrouwen. Daarnaast wordt 1 persoon op 7 ooit met een zware depressie geconfronteerd. “Ik denk dat er een groot taboe rond hangt, vooral bij mannen”, zegt Jelle. “Het eerste struikelblok is de erkenning van depressie. Er is een verschil tussen je even verdrietig voelen en effectief in een depressie zitten. Ik heb pas achteraf ingezien dat er sprake was van een depressie vanaf m’n twaalf jaar, maar zelf heb ik dat tot rond mijn zestien of zeventien jaar ontkent. Zodra ik kon toegeven dat ik depressief was, heeft dat het genezingsproces voor mij in gang gestoken.”

Jelle voelde zich als tiener niet goed in zijn vel. Hij had een moeilijke band met zijn vader en deed aan automutilatie. “Het was het typische beeld van een tunnel zonder licht. Je weet wel dat er een lichtje is, maar je ziet het niet meer. Ik kon wel gelukkige momenten ervaren, maar zodra die voorbij waren, viel ik terug in een put. Ik had geen basis om op te bouwen als er iets slecht of moeilijk gebeurde.”

Als Jelle 16 jaar oud is, doet hij een eerste poging tot suïcide. Achteraf gaat hij voor het eerst op zoek naar hulp. “Ik ben eerst bij een psycholoog gegaan, maar daar was ik toen niet klaar voor. Ik had de verwachting dat ik meteen geholpen zou zijn, wat natuurlijk niet mogelijk is. Daarnaast vond ik het effect van antidepressiva verschrikkelijk, maar voor bepaalde mensen helpt het wel. Eigenlijk moet je zelf uitzoeken wat best voor jou werkt. Als je een arm breekt, is het heel duidelijk wat er aan de hand is en wat je moet doen. Dat is hier niet het geval, er zijn zoveel verschillende redenen waarom je in een depressie kunt terechtkomen en dan kan je niet verwachten dat de eerste de beste hulpverlening een effect zal hebben. Maar je mag daarom niet opgeven.”

“Ik heb er geen probleem meer mee om af en toe terug in zo’n dip terecht te komen.”

De psychiatrie blijkt wel een geschikte oplossing voor Jelle. Na een opname van 10 maanden staat hij met een andere ingesteldheid in het leven en heeft hij een plan voor de toekomst. “De overstap naar het echte leven is wel vlot gegaan, al betekent dat niet dat het altijd goed gaat met mij. Een paar maanden geleden ging het opnieuw iets minder goed, maar dan heb ik er geen probleem mee om een psycholoog op te zoeken. Niet omdat het zo slecht gaat dat ik suïcidale gedachten heb, maar omdat ik met mijn eigen problemen zit waar ik zelf niet uit geraak. Ik heb er geen probleem meer mee om af en toe terug in zo’n dip terecht te komen, omdat ik weet dat het oké is om je af en toe eens slecht te voelen.”

“Voor wie zelf met negatieve gedachten worstelt: ik ben mij ervan bewust dat het heel eenzaam is en dat het voelt alsof je helemaal alleen op de wereld bent, maar er is altijd wel een klein sprankeltje hoop. Probeer je te omringen door mensen die het beste met je voor hebben en er voor jou zijn. Vraag hen om je mee te ondersteunen om hulp te zoeken. Verlies de hoop niet als iets niet werkt, maar zoek een andere oplossing. Schaam je er ook niet voor, het is oké om je zo te voelen, want iedereen heeft die gevoelens wel eens. 1 op 7 heeft een depressie, maar hoeveel mensen geven toe dat ze zich slecht voelen? Terwijl dat volledig normaal is.”

Benieuwd naar meer? Luister naar onze podcast De Comeback, waarin Jelle meer vertelt over zijn traject.

Wie vragen heeft rond zelfdoding, kan terecht op de Zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be.